پسران سیاه رود نخستین نمایشگاه انفرادی جلال الدین مشمولی درگالری هپتا بود.

جلال الدین مشمولی متولد و ساکن قائمشهر (شاهی) از جمله نقاشان معاصر ایرانی است که هوشمندانه زاویه نگاهش را متوجه بخش مفقوده ی زندگی انسان کرده! بشر امروز در مواجهه ی هولناک با گستره وسیع اطلاعات در اولین عکس العمل، شاید و تکرار می کنم که شاید، ناخودآگاه، در تمنایی بشدت تحریک شده برای دیده شدن بشکلی نگران کننده جای صورت و مخرج زندگی را با هم عوض نمود! بعبارتی صریحتر بشر کنونی بخصوص در جغرافیای خاورمیانه با کاستن از عمق به گسترش سطح بشکلی وسیع روی آورده تا آن حد که تصور ایستادنش در میانه ی اقیانوسی به عمق قوزک پا چندان دور از ذهن بنظر نمی رسد. بنابراین از آنجا که پدیده های بشری میل گریزناپذیری در تبدیل به ضد خود دارند!
شاید وضع کنونی را بتوان مقصود واژگونه ی بیتی قلمداد کرد که نقل به مضمون اذعان میدارد چون تخلیه، کشیدن، بردن و خلاصه تصاحب تمامی آب دریا مقدور نیست پس باید که به اندازه ی کاسه، کوزه و یا بطری های خالی نوشابه خانواده ی موجود در صندوق عقب ماشین از آن کشید و برد. حکایت امروز ما به نوعی بی شباهت با این وضع نیست منتها با یک قید ظریف که جملگی اصرار داریم موجودی بطری های پلاستیکی ما نه یک و نیم لیتر یا بیشتر و کمتر از آب دریا که خود خود دریاست و لاغیر؛ گرچه این را هم به خودی خود نمی توان مسبب وضع موجود دانست! چراکه پدیده ی  دریا داری و دریاپنداری یک کف دست آب، در این نقطه از جغرافیا قدمتی تاریخی دارد! اما آنچه وضع کنونی را هولناک ساخته بکلی ندیده انگاشتن اجزایی است که این کل را ولو در شکل توهم گونه اش بنا نهاده. نادیده انگاری جزئیات و ظرائف زندگی در قواره ای باور نکردنی به اپیدمی طلب بزرگی بدل شده! از اتومبیل و خانه ی بزرگ گرفته تا نقاشی و یا دستکم حرف بزرگ، تبدیل رسالتی خودخواسته گردیده بر دوش عموم که مصداق یابی برایش اکنون ابدن کار سختی نیست. اما این پدیده در هنر و بخصوص نقاشی در تضادی اشکار با ادعاهای روشنفکرمآبانه ی معمول شکلی مضحک به خود گرفته است. اما در این هنگامه هستند هنرمندان و نقاشانی که حتا عطای نقاش معاصر بودن را هم به لقایش بخشیده اند و خارج از چهارچوب ها و قواعد تحمیلی اتفاقن توجه و تمرکز خود را نه به ترکیب "بد وایزر و هلاکوخان مغول"  که به خلق یک شاخه گل معطوف کرده اند! گلی که بی تعارف جز برای خودنمایی در عزا و عروسی کاربرد دیگرش به قول جوانترها فقط برای مخ زدن است تازه آنهم بشرطی که از گل فروشی فلان و با تزئینات بهمان خریده شده! اجباری به پذیرش مخاطب نیست که میتواند از الف تا یا با من مخالف باشد، بعلاوه ی اینکه برای خودنگارنده هم گاهی و باز هم تکرار می کنم گاهی دیدن تابلوی: سرو «ردسلمون» برای امام قلی میرزای افشاری با چشمان میل کشیده شده در رستوران «المپ» اسلو با چشم انداز فیوردی پوشیده  ازآیسبرگ های شناور عظیم قطبی، در حالی که دخترکان بلوند اسکاندیناوی در جامه کنیزکان گرجی مشغول برک دنس هستند! خالی از لطف نیست. اما با اینهمه تضاد منتج از نگاه اغلب به بیرون؛ دیدن گلهایی که نقاش گویی چون زائرپیاده ساعتها برای دیدنش در دل جنگل راه رفته و حالا چنانش کشیده که میتوانی باور کنی آنرا طواف کرده! مزه ی دیگری دارد.

جلال مشمولی از این دسته نقاشان است، آنها که هنوز از ظرائف لذت می برند و باور دارند حال خوشی را که  دیدن و تصویرکردن یک گل،یک درخت یا حتا یک خاطره خلق می کند چندان است که کمتر جایی میتوان اینروزها مانندش را یافت.

پسران سیاهرود از این دست کارهاست، حکایت کشف چند نوجوان در دل رودی که حالا نیست! لذت غوطه خوردن در آبی که به اندازه ی جوش خروشش رمز و راز در دل دارد و حالا هم خروش افتاده و هم...

گالری هپتا افتخار داشت تا دور تازه ی فعالیت هایش در محل جدید( کنارخانه‌ی هنرمندان) را با آثاری شاخص از هنرمندی آغاز کند که نمونه اش اینروزها اگر نگوییم نایاب، کمیاب است. آثار جلال مشمولی به مدت ده روز زینت دیوارهای گالری بود و باعث اتفاقاتی خوب، از استقبال گرم همراهان همیشگی تا دریافت پیشنهاد برای نمایش آثار در پاریس، «پسران سیاهرود» مجموعه ایست درخورد از گذشته اما بقول دوستی منتقد جلوتر از زمان خود! «پسران سیاهرود» واگویه ی رازهایست مگو که جز در بطن رنگهای خیرکننده و زنده فقط ردی از آن را میتوان در گوشه های پنهانی اذهان یافت! حکایت جسارت هنرمندی که با نقاشی هایش لااقل برای دقایقی  مخاطب را به جایی در دور دستها می برد.

تهران-امیدشمس-تیر95   

مشاهده آثار جلال الدین مشمولی